101 lat temu Wojsko Polskie wkroczyło z Sosnowca na Górny Śląsk. W rocznicę wydarzenia nad Brynicą odbyły się uroczystości, w trakcie których miała zostać odsłonięta nowa tablica. Tej jednak zabrakło.
Na terenie Sosnowca w czasie wojny i w drugiej połowie lat 40. działało kilka obozów. Wciąż jednak nic nie przypomina o ich istnieniu. - Mój pradziadek zginął w jednym z nich. Babcia, płacząc, mówiła, że wyrzucili całą rodzinę z domu i pędzili główną ulicą w Zagórzu - wspomina Henryk Mercik.
Cztery lata temu prof. Marek Cieciura opracował interaktywny przewodnik po Sosnowcu. Miasto jednak z powodów formalnych odrzuciło w tym roku wniosek na jego zrealizowanie. - Znaleziono pretekst. Miasto zwyczajnie nie jest nim zainteresowane - uważa Cieciura.
Z budynku Pola Negri House przy ul. Kołłątaja w Sosnowcu zniknęła jego nazwa. Na elewacji wybudowanego kilka lat temu eleganckiego apartamentowca pozostały jedynie niechlujne ślady po literach.
Dom przy ul. Rutki Laskier w Będzinie to świadek ważnej historii. Karolina i Piotr Jakoweńkowie z Fundacji "Brama Cukermana" zorganizowali w nim ekspozycję. Ta przypomina, że Żydzi w warszawskim getcie nie byli jedynymi, którzy chwycili za broń.
Po zlikwidowanej w latach 90. kopalni Niwka-Modrzejów w Sosnowcu zostało kilka budynków. Mieszkańcy dzielnicy, w którym zakład przez lata wyznaczał rytm życia, wciąż o nim pamiętają.
Chyba nic tak nie przypomina o wielokulturowej historii Sosnowca jak Nekropolia Czterech Wyznań. Brakuje jednak tablic z historią tego miejsca czy ścieżki przypominającej groby zasłużonych mieszkańców.
O obecności heretyków w Zagłębiu Dąbrowskim świadczy dziś najstarszy budynek w Czeladzi i kościół św. Trójcy w Będzinie, który miał zostać przez nich przejęty siłą. O tym skąd się wzięli i w co wierzyli arianie, przypomina wystawa w Muzeum Saturn.
Sosnowiec przypomni postać prof. Alicji Dorabialskiej, która pracowała u boku Marii Skłodowskiej-Curie. Piłsudski mówił, że "to baba z charakterem".
78 lat temu w Ostrowach Górniczych, dziś dzielnicy Sosnowca, zamordowano rodzinę Mackiewiczów oraz Jerzego Piwowarczyka. Śledztwo tej sprawie trzykrotnie umarzano. Wiele jednak wskazuje na to, że ofiary zginęły w czasie napadu rabunkowego.
Strzały i okrzyki Rosjan rozległy się w niedzielne popołudnie w centrum Sosnowca. Odbyła się rekonstrukcja bitwy o dworzec, która odbyła się 160 lat temu podczas powstania styczniowego.
W nadchodzący weekend w Sosnowcu zostanie upamiętniona 160. rocznica powstania styczniowego. W lutym bowiem doszło do ważnej bitwy o miasto. W tym roku po raz pierwszy obchody odbędą się ze wsparciem wojska.
Władze Czeladzi chcą ratować dawny Dom Ludowy i szukają źródła dofinansowania na remont. Kiedyś ten gmach gromadził mieszkańców, dziś to niestety ruina.
Dom Rutki Laskier nazywanej "polską Anną Frank" został wystawiony na sprzedaż. - Miasto nie było zainteresowane jego kupnem - mówi Marek Kiełkowicz, jeden ze współwłaścicieli domu.
W tym roku w Sosnowcu umieszczone zostaną tablice upamiętniające powstania śląskie. To w zagłębiowskim mieście znajdował się najstarszy w Polsce pomnik poświęcony poległym powstańcom śląskim.
Pola Negri, gwiazda światowego kina, urodziła się 3 stycznia 1897 roku. Przed wyjazdem do Hollywood jej losy były związane z Sosnowcem - przypominamy tekst Jana F. Lewandowskiego, historyka i krytyka filmowego.
Od 1 stycznia w województwie śląskim pojawi się nowe miasto. To Włodowice położone w powiecie zawierciańskim. - Prawa miejskie zabrał nam jeszcze car. Teraz po 152 latach wracamy do domu - cieszy się Adam Szmukier, wójt gminy, który od 1 stycznia będzie już burmistrzem.
23 grudnia 1957 r. prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej podjęło uchwałę w sprawie budowy osiedla Syberka w Będzinie. Miało być najnowocześniejsze w mieście. Planowano wybudować m.in. salę widowiskową i kino. Ostatecznie na pustej działce stanął kościół.
W Sądzie Rejonowym w Będzinie trwa proces przeciwko dwóm funkcjonariuszom Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej. Ukrywali w domach materiały, które powinny się znajdować w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej. Wśród nich znajduje się lista agentów gestapo z naszego regionu - blisko 500 nazwisk, m.in. górników, pielęgniarki, hodowcy lisów i literata.
Robert Garstka, etnograf z Instytutu Myśli Polskiej im. Korfantego, gromadzi informacje o kulcie św. Barbary w Zagłębiu i przekonuje, że nie był on mniejszy niż na Górnym Śląsku. - Do Zagłębia przyklejono niesprawiedliwą czerwoną łatkę - przyznaje.
Grób ofiar "truciciela z Sosnowca" nie był często odwiedzany w ostatnich dniach. Ta jedna z najbardziej tajemniczych, nieoczywistych spraw z lat 30., którą żyło całe miasto. Do tej pory stawia więcej pytań, niż daje odpowiedzi.
W Teatrze Zagłębia w Sosnowcu odbyła się premiera spektaklu "Środula. Krajobraz Mausa", który zgodnie z tytułem nawiązuje do historii tej sosnowieckiej dzielnicy. Żadna inna część miasta nie przeszła tak drastycznych zmian.
Katowicki oddział IPN w ramach cyklu "Migawki archiwalne" udostępnił zdjęcia miast obecnego województwa śląskiego, zrobione przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Wśród nich można znaleźć te wykonane w Sosnowcu, w okolicach dworca PKP.
80 lat temu na stadionach w Sosnowcu Niemcy dokonali haniebnej selekcji wśród żydowskich mieszkańców. Po niej 8 tys. osób niezdolnych do pracy - dzieci, inwalidów i starszych - trafiło do komór gazowych w Auschwitz.
Jak co roku na początku sierpnia potomkowie zagłębiowskich Żydów odwiedzają miasta swoich przodków, m.in. Sosnowiec. Okazuje się, że wciąż potrafią odnaleźć nowe fakty z historii swoich rodzin.
Jakub Chełstowski zrobił to, o czym przed laty myślał jeden z jego poprzedników, a inny pomysł uznał za nietrafiony. Marszałek przeniósł swój gabinet do zbudowanego w czasach PRL-u Domu Związków Zawodowych.
Na peronie będzińskiego dworca można było w poniedziałek zobaczyć pozostawione walizki. Zostały tam ustawione, aby przypomnieć, że 1 sierpnia 1943 r. z miasta zaczęły odjeżdżać transporty Żydów z likwidowanego getta.
Na budynku dawnej administracji zakładów włókienniczych Schoena w Sosnowcu od lat wisi banner informujący o sprzedaży. Muzeum Pałac Schoena usłyszało cenę zaporową.
Wybudowany w latach 90. XIX w. dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej z racji swojej lokalizacji był udręką mieszkańców Będzina. Dziś jego budynek jest kompletną ruiną i trudno szukać dla niego ratunku.
Anna Zarębska, mieszkanka Czeladzi ukończyła niedawno 100 lat. Mimo to jest prawdziwą skarbnicą wiedzy o mieście, a tamtejszemu Muzeum Saturn przekazała kolekcję unikalnych zdjęć - prawdziwej fotograficznej kroniki miasta.
Kilkuletnia Tamara Cygler w czasie okupacji została Bogusią Pająk. Na lata wyparła się żydowskich korzeni i ojca Samuela Cyglera, który był genialnym artystą.
Przed wojną w Będzinie działało pierwsze nowoczesne laboratorium medyczne w Zagłębiu. Po Natalii Weisselberg, jego założycielce, pozostał jedynie mikroskop, który towarzyszył jej w wojennej tułaczce.
Udało się przetłumaczyć treść inskrypcji nagrobnych z cmentarza żydowskiego na Górze Zamkowej w Będzinie. Przy okazji okazało się, że nie ma na nim dwóch takich samych nagrobków i wszystkie zostały wykonane przez nieprofesjonalnych kamieniarzy.
Zagłębiowska Komandoria z siedzibą w Będzinie raz w roku przyznaje Order Świętego Stanisława. Odznaczenie ma charakter prywatny i nadają je różne organizacje. - Wszystko dlatego, że kiedyś ukradli nam je kiedyś Rosjanie - mówi Henryk Bebak z Zagłębiowskiej Komandorii.
Zmarła Czesława Sibielak, która jako dziecko przeżyła obóz w Potulicach. W 1943 r. Niemcy w Czeladzi aresztowali 76 rodzin, których dzieci zostały odebrane matkom i wywiezione.
Wandale podpalili i zniszczyli zrekonstruowaną półziemiankę na Wzgórzu Zamkowym w Będzinie, jedną z atrakcji tego miasta. Z ofert przesłanych przez różne firmy wynika, że naprawa będzie droższa od budowy.
- Zagłębie Dąbrowskie, Sosnowiec nie były matecznikiem komunizmu. Święto 1 Maja władza wykorzystywała, by ludziom to wmówić - przypomina prof. Dariusz Nawrot, historyk z Uniwersytetu Śląskiego.
Ponad 50 minut bolesnych wspomnień dawnych mieszkańców Sosnowca i opowieści miłośników historii miasta, a do tego archiwalne zdjęcia i poruszająca muzyka. Film dokumentalny "(Nie)Zapomniani. Historia sosnowieckiej społeczności żydowskiej", który miał swoją premierę w poniedziałek, w ciągu pierwszej doby obejrzało 2 tys. widzów.
Michał Koterski i Małgorzata Kożuchowska, którzy zagrali główne role w filmie "Gierek", byli we wtorek bohaterami premiery, którą zorganizowano w Pałacu Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej.
Edward Gierek został bohaterem filmu, ale może to raczej portret pokolenia, które przyszło na świat, gdy prysł miraż o drugiej Polsce.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)